Z 1 stycznia br., w ramach nowelizacji Ordynacji podatkowej, do naszego systemu podatkowego weszło nowe narzędzie mające na celu jego dalsze „uszczelnienie”. Obowiązek raportowania schematów podatkowych, bo o nim mowa, ma być orężem w walce z podmiotami stosującymi rozwiązania, które mogą wpłynąć na obowiązek podatkowy – zmniejszyć go lub uniknąć opodatkowania. Z drugiej strony, przedsiębiorcom działającym zgodnie z literą prawa, regulacja ta ma zminimalizować ryzyko kontroli skarbowych, zwykle problematycznych i mocno angażujących. Obowiązek raportowania schematów podatkowych to temat, który szerokim echem rozbrzmiewa wciąż w środowisku prawno-podatkowym. Dlatego też dziś odpowiadamy na kilka częstych pytań, które dla wielu podatników wciąż są niejasne. Czym jest schemat podatkowy? Kto i kiedy ma obowiązek jego raportowania?
Kiedy mamy do czynienia ze schematem?
Ordynacja podatkowa definiuje schemat podatkowy jako czynność lub kilka czynności, których celem jest powstanie korzystnego lub wręcz niepowstanie obowiązku podatkowego. Definicję tę można znaleźć w art. 86a § 1 pkt 10 Ordynacji podatkowej. Niemniej, wraz z nowelizacją do polskiego prawa podatkowego wprowadzono dodatkowe kryteria, pomagające ocenić, czy w danej sytuacji mamy do czynienia ze schematem podatkowym, czy też nie. Kryteria te stanowią katalog tzw. cech rozpoznawalnych. I tu zaczynają się tzw. schody. Tylko 11 cech rozpoznawalnych zakłada iż rozwiązanie, które określić mamy mianem schematu podatkowego ma nieść ze sobą korzyść „materialną”. Zatem, schemat podatkowy jest dużo szerszym pojęciem, którego efektem mogą być różnego rodzaju korzyści. Problem polega jednak na tym, że korzyści te określone są tak szeroko, iż podatnik odnieść może wrażenie, że każda koncepcja biznesowa powstała na gruncie dowolnego podatku, nawet jeśli będzie to tylko jej element, będzie schematem podatkowym. Co zatem powinniśmy raportować?
Raportowaniu podlegają koncepcje biznesowe – krajowe i trans graniczne – które spełniają wskazane w Ordynacji podatkowej lub unijnej dyrektywie MDR (Mandatory Disclosure Rules) przesłanki schematu podatkowego, mogące mieć wpływ na obowiązek podatkowy.
Mianem krajowego schematu podatkowego określać będziemy zatem te rozwiązania,
- które planują wdrożyć podatnicy o przychodach, kosztach lub aktywach przekraczających 10 milionów euro
- lub gdy przedmiotem schematu jest rzecz o wartości rynkowej przekraczającej 2,5 mln euro.
Dodatkowo:
- korzyść podatkowa (obniżenie lub opóźnienie powstania obowiązku podatkowego) jest jedną z głównych korzyści jakie osiągnąć ma podatnik w efekcie realizacji danego zamierzenia biznesowego,
- bez względu na główną korzyść, schemat spełnia przynajmniej jedną z cech m.in.: ma wpływ na część odroczoną podatku dochodowego lub aktywa, albo rezerwy z tytułu podatku odroczonego, a wpływ ten przekracza 5 mln zł rocznie;
- schemat dotyczy niepobrania podatku u źródła w kwocie powyżej 5 mln zł rocznie.
W przypadku transgranicznych schematów podatkowych podlegających raportowaniu nie ma już znaczenia wielkość podatnika. Zasadniczo raportować musimy rozwiązania:
- których jedną z głównych korzyści jest korzyść podatkowa, a dodatkowo spełniony jest przynajmniej jeden inny warunek z tzw. ogólnej cechy rozpoznawczej
- bez względu na główną korzyść, schemat spełnia przynajmniej jedną z cech m.in.: występują zaliczane do KUP płatności transgraniczne na rzecz podmiotów powiązanych położonych w rajach podatkowych; ten sam dochód lub majątek korzysta z metod mających na celu unikanie podwójnego opodatkowania w więcej niż jednym państwie; występuje nieprzejrzysta struktura własności prawnej lub trudny do ustalenia jest beneficjent rzeczywisty; dochodzi do przeniesienia praw w trudnych do wyceny wartości niematerialnych.
Kto powinien raportować?
Obowiązek raportowania schematu podatkowego nałożony został na trzy grupy podmiotów, które określone zostały w ustawie jako – promotorzy, wspomagający i korzystający. Jak nietrudno się domyśleć promotorem będzie osoba tworząca schemat podatkowy, autor koncepcji biznesowej, jak i osoba, która je udostępniają odbiorcom na rynku. W praktyce będzie to więc głównie doradca podatkowy, radca prawny, adwokat, prawnik, doradca biznesowy czy finansowy. Drugą grupą osób zobowiązanych do współpracy z Urzędem Skarbowym są tzw. wspomagający. Są to osoby, które w ramach prowadzonej przez siebie działalności mają styczność ze schematem podatkowym, uczestniczą w procesie jego wdrażania, udostępniają go. Wspomagającym może być np. notariusz, księgowy, a także bank. Na końcu sznurka, zobligowanym do zgłoszenia schematu jest także korzystający, a więc podmioty, które wdrażają lub planują wdrożyć schemat podatkowy.
Ile mamy czasu na złożenie raportu?
Termin na złożenie raportu rozpoczyna bieg wraz pierwsza publikacją danego schematu i trwa do 30 dni. Podmiot, który wdraża koncepcję biznesową, która może być uznana za schemat podatkowy, już na etapie jej planowania powinien zatem poinformować o niej właściwy organ. Obowiązek raportowania dotyczy także już przeprowadzonych schematów podatkowych, których wdrażanie rozpoczęło się po 1 listopada 2018 (dla schematów krajowych) i 25 czerwca 2018 (dla schematów trans granicznych). Dla schematów obowiązek, których wdrażanie już się rozpoczęło, obowiązek raportowania upływa 30 czerwca 2019 roku. Za brak zgłoszenia schematu podatkowego przewidziane są wysokie kary pieniężne, sięgające do 10 mln złotych.
Autor: snkancelaria.pl
